Natasja Oosterloo

Eenmaal in groep 4 wordt de basis uit groep 3 versterkt. Ook dit wordt twee keer per jaar getoetst door middel van een Cito Leerling in Beeld toets of andere lvs-toets. Wat houden die toetsen in en waar dienen ze uiteindelijk voor? In dit handige overzicht voor ouders informeer ik je over de Cito-toetsen en andere toetsen die kinderen in groep 4 maken.

Wat zijn Cito-toetsen?

In het primair onderwijs zijn er Cito-toetsen. Speciale toetsen die de vaardigheden van leerlingen in kaart brengen. Een leerling in groep 4 maakt sowieso twee keer per jaar de Cito-toets, Leerling in Beeld, IEP of een soortgelijke lvs-toets. De toets gaat dieper in op kennis en vaardigheden van de volgende vakken.

• Rekenen
• Taal/ spelling
• Lezen

De meeste toetsen – en in ieder geval de belangrijkste: Cito en Leerling in Beeld (LIB) worden tweemaal in een schooljaar afgenomen. Daarbij is de eerste afname de medio-toets (M4) en die wordt in januari gedaan. De tweede toets is de eindtoets (E4) en vindt plaats in juni. De meeste toetsen worden gespreid over meerdere dagen en soms weken afgenomen.

Goed om te weten is dat Cito-toetsen en LIB-toetsen verschillen van de methodetoetsen.  Methodetoetsen volgen altijd op de lesstof. Dat betekent dat die nog kakelvers in he geheugen zitten. De Cito en LIB toetsen over de langere termijn, kijken naar een half jaar onderwijs (vijf maanden op school) en gaan dus verder terug in de tijd. Dit is de manier voor leerkrachten en andere onderwijsprofessionals om een goed beeld van de ontwikkeling van leerlingen te krijgen.

Waarom Cito-toetsen?

Over de afname van Cito en LIB zijn veel verschillende meningen. Ouders en deskundigen zouden soms het liefste afstappen van Cito-toetsen en andere toetsen in het onderwijs. Ik ben het daar niet mee eens, want het zou betekenen dat er op de basisschool maar wat aangerommeld kan worden (waarom zou je, als kinderen leren, niet bijhouden hoe goed dat gaat om vervolgens tot goed vervolgonderwijs te komen?).

De Cito-toetsen zijn er dan ook puur voor bedoeld om de doorgaande lijn te bewaken. Kinderen worden twee keer per jaar gemonitord en wanneer er een afwijking te zien is, kan de leerkracht actie ondernemen. Op die manier groeien kinderen door op hun persoonlijke lijn (het is een wijdverbreid misverstand dat álle kinderen een hoge I moeten scoren, want dat zou betekenen dat álle kinderen naar het vwo gaan en dat heeft ongezonde consequenties voor de maatschappij) en houdt de school dat goed in de gaten.

Inhoud

Nadat in groep 3 het leren lezen onder de aandacht is gekomen, gaan leerlingen in groep 4 verder met het technisch en begrijpend lezen. Ook op het gebied van rekenen en taal komt de nodige stof voorbij. Om te voorkomen dat kinderen uitvallen op de leerdoelen die ze in groep 4 te behalen hebben, wordt de Cito-toets of LIB afgenomen.

In het overzicht hieronder geef ik per vakgebied enkele voorbeelden van wat er dan zoal getoetst wordt.

Rekenen

Rekenen tot 100 (optellen en aftrekken)

Rekenen over de 100 (optellen en aftrekken), met en zonder overschrijding

Rekenen met tijd

Rekenen met geld

Rekenen met ruimte (beginnend)

Vermenigvuldigen (tafels)

Taal en spelling

Spellen van categoriewoorden (categorieën worden uitgebreid)

Spellen van lastigere categoriewoorden

Lezen

AVI-toets en DMT-toets

Begrijpend lezen (en luisteren)

Help je kind in groep 4

In groep 4 kun je je kind goed helpen op school. Het is belangrijk oog te hebben voor wat je kind leert. Een van de belangrijkste vakken blijft begrijpend lezen. Door het lezen toegankelijk te maken, leuke boeken in huis te halen (de bibliotheek is daar echt heel goed voor), samen te lezen en plezier te beleven aan teksten geef je je kind een enorme voorsprong.

Uit onderzoek blijkt ook dat kinderen die veel praten met hun ouders, een voorsprong hebben bij het begrijpend lezen. Daar worden immers dezelfde vaardigheden voor gebruikt.

Wil je je kind op vakgebieden helpen? Bekijk dan waar hiaten liggen, bijvoorbeeld op basis van eerder afgenomen Cito-toetsen, Leerling in Beeld of methodetoetsen (op de korte termijn kun je dan ook veel ellende voorkomen).

Steeds meer ouders bereiden hun kinderen voor op de Cito-toetsen, LIB of IEP. Daarover vertel ik je in de volgende alinea’s meer.

Cito-toets groep 4 oefenen

Er zijn steeds meer ouders die hun kind helpen met de Cito-toets oefenen. De Cito-toets groep 4 oefenen met je kind kan dan ook verschillende redenen hebben:

• Je kind heeft een achterstand;
• Je kind vertoont uitval;
• Door uitval op school heeft je kind al een tijdje geen consequente lessen meer gehad;
• Je wil zeker weten dat je kind niet de dupe is van onduidelijkheid op school, lerarentekorten en achterstanden;
• Je vindt het prettig om zelf wat meer controle te houden op het schoolwerk.

Ik raad je af te oefenen om de resultaten van Cito, LIB en IEP te beïnvloeden. Het klopt dat kinderen door middel van oefenen hoger kunnen scoren, maar die scores moeten dan ook wel in stand gehouden worden. Eer die lat zo hoog ligt, is het erg lastig om daaraan te blijven voldoen als het je niveau niet is.

Goede oefenboeken zijn een must

Om te oefenen voor de LIB, Cito-toets of andere lvs-toetsen, is het een must om goed oefenmateriaal in huis te halen. Daar gaan veel ouders dan ook de fout in. Ze gaan in zee met aanbieders van snel, makkelijk materiaal of nemen een abonnement bij een digitale toetstrainer. Ik ben echter een voorstander van degelijk oefenmateriaal: boeken die doen wat ze horen te doen en dat is voorbereiden op die belangrijke toetsen. Daarom gebruik ik altijd de oefenboeken van het Bureau Bijles.

Oefenboek voor groep 4

Voor kinderen die ik bijles geef in groep 4 gebruik ik altijd het oefenboek “Cito-toets Groep 4 Oefenen” van Paul Bergman (redacteur bij Bureau Bijles), omdat dit boek elk jaar up to date wordt gehouden en wordt aangepast naar de nieuwste inzichten. Het boek is beschikbaar voor beide toetsen (midden en eind), maar ook als combinatie. Die gebruik ik, want ik oefen met de meeste leerlingen het hele jaar.

Het oefenboek is lekker vol. Je kan er ruimschoots mee oefenen, veel herhalen en de stof sluit honderd procent aan bij wat kinderen op school leren. De inhoud staat bovendien los van de methode die school gebruikt. Je kan er alle lvs-toetsen mee oefenen.

Het grootste voordeel van deze boeken is dat je zelf kan bepalen hoeveel je oefent. Je kan het doseren en de tijd nemen iets specifiek aan te pakken en in te trainen. Maar je kan er ook voor kiezen een volledig vak te maken, na te kijken en van die fouten te leren.

Hieronder heb ik een aantal reviews van het boek verzameld. Meer lees je op de website van boekenbestellen.nl, waar het boek voor groep 4 te bestellen is.

Aan de slag met de Cito voor groep 4

Wil jij de oefenboeken voor groep 4 kopen? Ze zijn zowel digitaal als online beschikbaar. Klik op de link in de tabel hieronder om naar de goede oefenboeken te gaan.