Hoewel in groep 3 vooral het leren lezen en schrijven centraal staat, mogen we niet voorbij gaan aan het feit dat er ook veel andere zaken worden getoetst. Kinderen leren immers ook rekenen en spellen. Spelling en schrijven gaan voor een groot deel samen, maar worden los van elkaar getoetst. Want ook in groep 3 vinden Cito-toetsen plaats.
Welke toetsen krijgen kinderen in groep 3? Hoe belangrijk zijn die toetsen? En hoe hebben deze toetsen vorm, aangezien kinderen nog moeten leren lezen? Je leest het antwoord op die vragen in dit artikel.
Meningen over Cito-toetsen
Er zijn heel veel meningen over de afname van Cito-toetsen. Tegenstanders vinden dat kinderen te jong zijn om getoetst te worden (een mening die vooral oppopt als er over toetsen bij kleuters wordt gesproken), maar voorstanders vinden het belangrijk om een doorgaande lijn te bewaken.
Vanuit professioneel oogpunt ben ik een voorstander van toetsen in de basisschool. Hoe eerder hoe beter, dus ook in de kleuterklassen. Natuurlijk moeten kinderen daar nog lekker kunnen spelen, maar een onafhankelijke toets zegt zóveel over kinderen. Achterstanden zijn in een vroeg stadium op te pakken en te voorkomen, mits er goed naar de toetsen gekeken wordt. Daar gaat het vaak spaak. De toetsen worden afgenomen, omdat ze moeten worden afgenomen. Maar neem van mij aan dat als Cito-toetsen echt goed worden afgenomen, iedereen daar baat bij heeft.
Zo ook kinderen en hun ouders in groep 3.
Er vindt daar namelijk – net als in alle klassen die gaan volgen – twee keer per jaar een Cito-toets plaats. Eentje in december/ januari, de M-toets en eentje omstreeks juni, de E-toets. Deze toetsen bekijken wat een kind van een half jaar onderwijs nog weet en kan toepassen.
Voor groep 3 betreft het onder meer de volgende Cito-toetsen:
- AVI-toetsen en DMT voor het technisch lezen
- Begrijpend luisteren (later begrijpend lezen)
- Rekenen en wiskunde
- Spelling
- Woordenschat
Hoe belangrijk zijn deze toetsen?
Er wordt niet voor niets twee keer een Cito-toets afgenomen in groep 3. Deze toetsen geven namelijk een completer beeld van een kind dan een methodetoets ooit zal doen. Een methodetoets (Dat zijn de toetsen die vanuit een lesmethode, zoals rekenen en spelling worden afgenomen) wordt direct op de stof getoetst en kan dus een vertekend beeld geven. Het is niet gek dat een kind bepaalde sommen goed maakt als dat net drie weken geoefend is. Maar hoe is dat na een tijdje? Na, pak hem beet, twee of drie maanden? Dát is wat belangrijk is en precies dat is wat Cito toetst.
De scores van de Cito-toetsen gaan een hele loopbaan mee en worden gebruikt om het niveau van kinderen af te bakenen. Zo aan het eind van de middenbouw, begin bovenbouw (zeg groep 6) kan al voorzichtig een indicatie voor uitstroom worden vastgesteld.
De leerkrachten gebruiken de scores echter ook om hun onderwijs aan te passen. Dat kan op kindniveau, maar ook klassikaal. Als leerkrachten constateren dat bepaalde onderdelen slechter worden gemaakt, kan daar de komende tijd meer aandacht naar uitgaan. Maar als één enkel kind ergens achterblijft, kan daar ook extra op worden ingezet.
Deze resultaten zijn dus goud waard.
Afname van de toetsen
Hoe worden Cito-toetsen in groep 3 afgenomen als kinderen nog niet kunnen lezen? Nu is er een groot verschil tussen de toetsen Midden en Eind. De toetsen Midden worden in december en januari afgenomen. Het leren lezen is dan net aan bod gekomen en de meeste kinderen kunnen technisch lezen goed uit de voeten. Maar het omzetten van die teksten in begrip is nog wat veel gevraagd.
Daarom worden alle Cito-toetsen aan het begin van groep 3 door de leerkracht of de software voorgelezen. Kinderen hoeven dan alleen maar het goede antwoord aan te kruisen.
De tweede toets, die van Eind in juni, wordt niet meer volledig (maar nog wel gedeeltelijk) voorgelezen. Dat is ook prima, want kinderen kunnen op die leeftijd veel beter uit de voeten met de teksten in de toetsboekjes.
Oefenen?
Soms kan het helpen om de afname van Cito-toetsen te oefenen. Daarmee worden kinderen klaargestoomd voor de belangrijkste Cito-toetsen en weten ze wat er van ze verwacht zal worden. Goed oefenmateriaal is daarbij wel van cruciaal belang, omdat je al snel het verkeerde toetst en oefent. Overleg eventueel met de leerkracht van je kind waar jouw zoon of dochter baat bij kan hebben.